I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN CHỦ YẾU:
- Tài nguyên thiên nhiên: là nguồn vật chất sơ khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng trong cuộc sống.
- Các dạng tài nguyên trong thiên nhiên: được chia thành các nhóm:
- Tài nguyên không tái sinh: là dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt.
Ví dụ: than đá, dầu lửa, khí đốt … (tài nguyên khoáng sản)
- Tài nguyên tái sinh: là dạng tài nguyên khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển phục hồi.
Ví dụ: tài nguyên đất, nước, sinh vật…
- Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu: là nguồn năng lượng sạch, khi sử dụng không gây ô nhiễm môi trường, được nghiên cứu sử dụng ngày một nhiều, thay thế dần các dạng năng lượng đang bị cạn kiệt.
Ví dụ: năng lượng gió, mặt trời, thủy triều, suối nước nóng, nhiệt từ lòng đất…
II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:
Là hình thức sử dụng vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tài nguyên của xã hội hiện tại, vừa bảo đảm duy trì dài lâu các nguồn tài nguyên cho các thế hệ sau.
1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất:
TÌNH TRẠNG CỦA ĐẤT | CÓ THỰC VẬT BAO PHỦ | KHÔNG CÓ THỰC VẬT BAO PHỦ |
Đất bị khô hạn |
| x |
Đất bị xói mòn |
| x |
Độ màu mỡ của đất tăng lên | x |
|
- Vai trò của tài nguyên đất:
+ Môi trường để sản xuất lương thực, thực phẩm nuôi sống con người.
+ Nơi để xây nhà, các khu công nghiệp, làm đường giao thông.
+ Sử dụng hợp lí tài nguyên đất làm cho đất không bị thoái hóa.
- Biện pháp:
+ Các hoạt động chống xói mòn, chống khô hạn, chống nhiễm mặn.
+ Nâng cao độ phì nhiêu của đất.
- Thực vật đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đất.
2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước:
NGUỒN NƯỚC | NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM | CÁCH KHẮC PHỤC |
Các sông, cống nước thải ở thành phố | Do dòng chảy bị tắc và do xả rác bẩn xuống sông. | Khơi thông dòng chảy. Không đổ rác xuống sông. |
Rừng bị thu hẹp sẽ hạn chế vòng tuần hoàn nước, ảnh hưởng đến lượng nước ngầm. | Đất khô cằn, thực vật không sống được, không điều hòa được khí hậu, lượng cacbônic tăng, lượng ôxi giảm. | Trồng cây gây rừng. |
Nước chứa nhiều loại vi sinh vật (lị, tả, thương hàn…) | Sử dụng nước nước này sẽ phát sinh nhiều bệnh tật. | Giữ sạch và thoáng nguồn nước, không tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển. |
- Vai trò của tài nguyên nước:
+ Nước là nhu cầu không thể thiếu của mọi sinh vật trên Trái Đất.
+ Yếu tố quyết định chất lượng môi trường sống của con người.
- Nguyên nhân gây ô nhiễm nước và cách khắc phục:
- Hậu quả của việc thiếu nước:
+ Nguyên nhân gây bệnh tật do mất vệ sinh.
+ Ảnh hưởng tới mùa màng do hạn hán.
+ Không đủ nước uống cho các đàn gia súc…
3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng:
- Vai trò của tài nguyên rừng:
+ Cung cấp nhiều loại lâm sản quý như gỗ, củi, thuốc nhuộm, thuốc chữa bệnh…
+ Có vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu.
+ Góp phần ngăn chặn nạ lũ lụt, xói mòn đất…
+ Ngôi nhà chung của các loài động vật và vi sinh vật.
+ Nguồn gen quý giá góp phần rất quan trọng trong việc giữ cân bằng sinh thái của Trái Đất.
- Biện pháp:
+ Khai thác hợp lí, kết hợp trồng bổ sung.
+ Thành lập khu bảo tồn thiên nhiên.
* Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:
- Tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận, chúng ta cần phải sử dụng một cách hợp lý, vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tài nguyên của xã hội hiện tại, vừa đảm bảo duy trì lâu dài các nguồn tài nguyên cho các thế hệ mai sau.
- Bảo vệ rừng và cây xanh trên mặt đất sẽ có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ đất, nước và các tài nguyên sinh vật khác.
