TÓM TẮT LÝ THUYẾT
I. Ứng dụng hiện tượng cảm ứng ở sinh vật trong trồng trọt
Con người đã ứng dụng tính hướng sáng, hướng nước, hướng, chất dinh dưỡng,... ở các loài thực vật để có chế độ chiếu sáng, tưới nước, bón phân, làm giàn,... phù hợp với mỗi loài nhằm tạo điểu kiện cho cây trồng sinh trưởng nhanh, phát triển tốt, đồng thời đáp ứng được các nhu cầu khác nhau của con người.
Người ta cũng lợi dụng tập tính của các loài động vật gây hại cho cây trồng như bướm, bọ xít, châu chấu, chuột,... để tìm cách xua đuổi và tiêu diệt chúng, bảo vệ mùa màng.
II. Ứng dụng hiện tượng cảm ứng ở sinh vật trong chăn nuôi
Ứng dụng hiện tượng cảm ứng hoặc tập tính của động vật trong chăn nuôi:
- Dạy hổ, voi, khỉ, cá heo làm xiếc.
- Thắp đèn khi đi câu mực.
- Huấn luyện chó nghiệp vụ để phát hiện ma túy và bắt kẻ gian.
- Dạy chim ưng săn mồi.
- Huấn luyện chó để chăn cừu.
- Nghe tiếng gọi để gọi gà, vịt,… chạy ra ăn thức ăn.
- Chọn con chó đực đầu đàn để làm con đứng đầu khi kéo xe tuyết.
- Lấy trứng ra khỏi ổ của gà để tránh tập tính ấp trứng của gà khiến gà ngừng đẻ trứng.
III. Ứng dụng hiện tượng cảm ứng ở sinh vật trong học tập và đời sống
Các thói quen tốt hay xấu ở người đều là những tập tính học được, được hình thành do lặp đi lặp lại nhiều lần trong quá trình sống. Do đó, trong học tập, muốn nắm chắc kiến thức và ghi nhớ bài được lâu, cần thường xuyên ôn lại bài và làm bài tập nhiều lần. Tương tự, muốn hình thành những thói quen tốt như đi ngủ và thức dậy đúng giờ, đọc sách, tập thể dục buổi sáng, chấp hành luật an toàn giao thông (Hình 34.4),... cần kiên trì lặp lại các hoạt động đó trong thời gian dài và tiếp tục duy trì sau đó. Muốn loại bỏ các thói quen xấu như thức khuya, ngủ dậy muộn,... cần phải có quyết tâm từ bỏ chúng bằng cách thường xuyên thực hiện các việc làm và thói quen ngược lại.
Ứng dụng tập tính trong học tập:
- Muốn nắm chắc kiến thức và ghi nhớ bài được lâu, cần thường xuyên ôn lại bài và làm bài tập nhiều lần.
- Kiên trì thực hiện các hành động tốt và có quyết tâm từ bỏ các hành động xấu để hình thành các thói quen tốt phục vụ cho việc học tập: đọc sách, dậy đúng giờ,…
CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA
Mở đầu
Trả lời câu hỏi trang 141 SGK KHTN 7
Vì sao khi trồng các loài cây thân leo như mướp, bầu, bí, thiên lí,… người trồng thường phải làm giàn cho cây?
Lời giải
Khi trồng các loài cây thân leo như mướp, bầu, bí, thiên lí,… người trồng thường phải làm giàn cho cây để vận dụng hiện tượng cảm ứng tiếp xúc của các cây này nhằm giúp cây có thể leo lên cao, nhận nhiều ánh sáng, nâng cao năng suất cây trồng.
I. Ứng dụng hiện tượng cảm ứng ở sinh vật trong trồng trọt
Trả lời câu hỏi trang 142 SGK KHTN 7
* Câu hỏi và bài tập:
Câu 1: Quan sát hình 34.2 và hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng 34.1
Bảng 34.1
Tên sinh vật | Hiện tượng cảm ứng được ứng dụng | Biện pháp ứng dụng | Lợi ích |
| Côn trùng hại cây trồng (bướm, bọ xít, ...) | ? | ? | ? |
| Chim | ? | ? | ? |
Lời giải
Tên sinh vật | Hiện tượng cảm ứng được ứng dụng | Biện pháp ứng dụng | Lợi ích |
| Côn trùng hại cây trồng (bướm, bọ xít, ...) | hướng sáng | dùng đèn bẫy côn trùng | diệt côn trùng hại cây trồng |
| Chim | tập tính sợ con người | dùng bù nhìn | xua đuổi chim hại cây trồng |
Câu 2: Lấy thêm các ví dụ về việc ứng dụng hiện tượng cảm ứng trong trồng trọt
Lời giải
- Làm giàn leo cho cây bầu, bí để quả được to và thẳng hơn (hướng tiếp xúc)
- Trồng hoa hồng ở nơi đất cao và đảm bảo cây sẽ hứng nhiều ánh nắng mặt trời nhất, tạo điều kiện cho việc đâm chồi và ra hoa (hướng sáng).
- Không tưới cây vào thời điểm giữa trưa nắng gắt, tránh sự thoát hơi nước làm cháy lá hay cây bị mất nước rồi héo (độ đóng mở khí khổng - ứng động không sinh trưởng của lỗ khí khổng).
- Người ta thường tưới nước ấm ấm vào gốc cây đào để kích đào nở hoa nếu thời tiết rét buốt (Nhiệt ứng động).
- Người trồng cây cảnh (cây bon sai) tạo nhiều kiểu dáng khác nhau bằng cách uốn theo khuôn sẵn để có tạo hình phong phú và hợp phong thủy, thu hút nhiều khách hàng (hướng tiếp xúc)
- Người nông dân thường hay nhốt mèo ở ngoài đồng ruộng nhiều chuột căn phá cây trồng để đuổi chuột. Hoặc đặt bẫy chuột rải rác quanh cánh đồng. (Tập tính kiếm ăn của mèo, của chuột).
- Để xua đuổi chim trên cánh đồng lúa, người nông dân thường cắm cây sào và buộc túi bóng ở trên đầu. (Tập tính quen nhờn).
II. Ứng dụng hiện tượng cảm ứng ở sinh vật trong chăn nuôi
Trả lời câu hỏi trang 143 SGK KHTN 7
* Câu hỏi và bài tập:
Nêu các ví dụ ứng dụng hiện tượng cảm ứng hoặc tập tính của động vật trong chăn nuôi mà em biết.
Lời giải
Ứng dụng hiện tượng cảm ứng hoặc tập tính của động vật trong chăn nuôi:
- Nghe tiếng kẻng trâu bò trở về chuồng.
- Dùng đèn để thu hút một số loài hải sản (mực) trong đánh bắt.
- Vỗ tay gọi gà về ăn.
- Huấn luyện chim cốc để đánh bắt cá ở trên sông.
- Ứng dụng tập tính bảo vệ lãnh thổ của chó để huấn luyện chó trông nhà.
III. Ứng dụng hiện tượng cảm ứng hoặc tập tính của động vật trong chăn nuôi mà em biết
Trả lời câu hỏi trang 144 SGK KHTN 7
* Câu hỏi và bài tập:
Câu 1: Tập tính được ứng dụng như thế nào trong học tập?
Câu 2: Muốn tạo được thói quen tập thể dục buổi sáng, em cần làm gì?
Câu 3: Hãy nêu những việc em sẽ làm để bỏ được thói quen ngủ dậy muộn
Lời giải
Câu 1:
Tập tính của con người phần lớn là tập tính học được. Các tập tính đó được ứng dụng trong học tập phải kể như:
+ Khi chúng ta muốn học 1 bài thơ, hiểu kì về một dạng bài tập nào đó, chúng ta cần đọc hiểu bài thơ nhiều lần và làm tập tập cùng dạng đó để ghi nhớ kĩ hơn.
+ Hay một bạn nhỏ bước là lớp một muốn viết chữ đẹp cần phải có sự luyện tập: viết từng nét, viết từng dấu, viết từng chữ cái và sau đó viết từ, viết thành câu. Quá trình đó được lặp đi lặp lại nhiều lần để đạt được kết quả mong muốn.
Câu 2:
Muốn tạo được thói quen tập thể dục buổi sáng, em cần kiên trì dậy sớm và tập luyện thể dục thể thao thường xuyên
Câu 3:
Để bỏ được thói quen ngủ dậy muộn, em cần phải có quyết tâm từ bỏ chúng bằng cách thường xuyên thực hiện các việc làm và thói quen đi ngủ và ngủ dậy đúng giờ.
