BÀI TẬP
❓ Bài tập 1
Dùng một miếng vải lụa cọ xát thanh thuỷ tinh. Sau đó, tách miếng vải lụa ra xa thanh thuỷ tinh. Biết rằng, thanh thuỷ tinh mang điện dương. Nếu đưa mảnh vải lụa lại gần thanh thuỷ tinh thì có thể xảy ra sự phóng điện. Hãy cho biết trong quá trình phóng điện thì hạt mang điện là gì? Các hạt này dịch chuyển theo chiều nào?
- Trong quá trình phóng điện, hạt mang điện tích âm (electron).
- Các hạt này dịch chuyển theo chiều từ dương sang âm (từ thanh thuỷ tinh sang miếng lụa).
Hiện tượng xảy ra khi cọ xát thanh thuỷ tinh với miếng vải lụa
Khi cọ xát thanh thuỷ tinh với miếng vải lụa, các electron sẽ di chuyển từ thanh thuỷ tinh sang miếng vải lụa. Do đó:
• Thanh thuỷ tinh mất electron và trở nên mang điện tích dương (thiếu electron).
• Miếng vải lụa nhận thêm electron và trở nên mang điện tích âm (thừa electron).➲ Quá trình phóng điện
Khi đưa miếng vải lụa lại gần thanh thuỷ tinh, sự chênh lệch điện thế giữa hai vật này có thể gây ra hiện tượng phóng điện. Trong quá trình phóng điện, các hạt mang điện là các electron.
➲ Sự dịch chuyển của các hạt mang điện
Trong quá trình phóng điện, các electron sẽ dịch chuyển theo chiều từ nơi có điện tích âm sang nơi có điện tích dương. Cụ thể hơn:
• Các electron trên miếng vải lụa (mang điện âm) sẽ bị hút về phía thanh thuỷ tinh (mang điện dương) do lực hút tĩnh điện giữa các điện tích trái dấu.
• Sự di chuyển của các electron từ miếng vải lụa sang thanh thuỷ tinh giúp trung hòa bớt sự chênh lệch điện tích giữa hai vật.➲ Kết luận
Trong quá trình phóng điện giữa miếng vải lụa và thanh thuỷ tinh, các hạt mang điện chủ yếu là các electron. Các electron sẽ dịch chuyển từ miếng vải lụa (mang điện tích âm) sang thanh thuỷ tinh (mang điện tích dương).
❓ Bài tập 2
Ở chiếc đèn học của em hãy chỉ ra bộ phận làm bằng chất dẫn điện và các bộ phận làm bằng chất cách điện. Nếu tác dụng của các bộ phận đó.
- Bộ phận làm bằng chất dẫn điện: dây tóc bóng đèn.
- Bộ phận làm bằng chất cách điện: bóng đèn, đế đèn, chao đèn.
❓ Bài tập 3
Vào mùa hanh khô, dùng lược nhựa để chải tóc. Khi đưa lựa ra xa đầu, tóc có thể bị hút theo chiếc lược.
a) Hãy giải thích hiện tượng này.
b) Nếu dùng lược làm bằng kim loại thì có hiện tượng như vậy không? Vì sao?
a) Khi ta chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau nên electron dịch chuyển giữa 2 vật làm cho cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện. Do đó, tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra.
b) Nếu dùng lược kim loại thì không có hiện tượng như vậy vì lược kim loại sẽ dẫn các hạt điện tích ra khỏi lược.
❓ Bài tập 4
4. Bảng dưới đây liệt kê một số thiết bị điện.
a) Vẽ kí hiệu của các thiết bị điện tương ứng.
1
2
3
4
5
Pin
Công tắc
Đèn sợi đốt
Điôt phát quang
Chuông điện
b) Sử dụng một số thiết bị điện trong bảng trên, vẽ sơ đồ mạch điện với:
• Hai pin, đèn sợi đốt và công tắc.
• Một pin, điôt phát quang và công tắc.
a)
b)
- Sơ đồ mạch điện với hai pin, đèn sợi đốt và công tắc.
- Sơ đồ mạch điện với một pin, điôt phát quang và công tắc.
❓ Bài tập 5
Một học sinh vẽ một mạch điện để dùng chuông điện (hình 1). Một học sinh khác góp ý nếu mắc mạch thế này thì chuông kêu liên tục, cần phải bổ sung vào mạch một bộ phận để chuông chỉ kêu khi cần. a) Giải thích ý kiến góp ý trên.
b) Vẽ sơ đồ mạch điện đã bổ sung thêm bộ phận để chuông chỉ kêu khi cần. Đồng thời, trong mạch đó có ampe kế để đo cường độ dòng điện và vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện.
a) Mắc mạch điện như trên thì mạch điện luôn luôn kín và có dòng điện chạy qua chuông làm chuông kêu liên tục, nên cần có thêm dụng cụ đóng ngắt điện để lúc cần chuông kêu thì mạch đóng có dòng điện chạy qua, lúc không cần chuông kêu thì mạch ngắt và không có dòng điện chạy qua.
b) Mạch điện tham khảo:
