Bài tập KHTN 8 | Bài 12. Muối

Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 8 | Cánh diều

Bài 12.1 trang 26

Trong các chất NaCl, Mg(OH)₂, CaO, MgCO₃, ZnCl₂, KOH, CuSO₄, NH₄NO₃, số lượng muối là

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 6.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: C

- Các chất là muối là: NaCl; MgCO₃; ZnCl₂; CuSO₄; NH₄NO₃.

Bài 12.2 trang 27

Trong các muối NaCl, CaCO₃, KNO₃, BaSO₄, CuSO₄, AgCl, MgCO₃, số lượng muối tan trong nước là

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 6.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

Đáp án đúng là: A

Số lượng muối tan trong nước là 3, gồm: NaCl; KNO₃; CuSO₄.

Bài 12.3 trang 27

Viết công thức hoá học và ghi và tên gọi hai muối của mỗi acid HCl, H₂SO₄, HNO₃.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Muối của HCl:

+ NaCl: Sodium chloride

+ FeCl₂: Iron(II) chloride

- Muối của H₂SO₄:

+ MgSO₄: Magnesium sulfate

+ K₂SO₄: Potassium sulfate

- Muối của HNO₃:

+ Ca(NO₃)₂: Calcium nitrate

+ NaNO₃: Sodium nitrate

Bài 12.4 trang 27

Có một số muối sau: MgSO₄, KNO₃, Ca₃(PO₄)₂, KCl.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Viết công thức hoá học của các acid tương ứng với các muối trên.

b) Viết tên gọi của các muối trên.

Lời giải:

a) Công thức hoá học của các acid tương ứng với lần lượt từng muối trên:

H₂SO₄, HNO₃, H₃PO₄, HCl.

b) Tên gọi các muối:

- MgSO₄: Magnesium sulfate.

- KNO₃: Potassium nitrate.

- Ca₃(PO₄)₂: Calcium phosphate.

- KCl: Potassium chloride.

Bài 12.5 trang 27

Cho các chất sau: K₂SO₄, NaNO₃, Ca(OH)₂, CaCO₃, KOH, HNO₃, CO₂, SO₃, NaOH, H₂O là các chất phản ứng và các chất sản phẩm của ba phản ứng hoá học khác nhau. Hãy viết ba phương trình hoá học từ các chất trên.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

Ba phương trình hoá học từ các chất đã cho:

2KOH + SO₃ → K₂SO₄ + H₂O

NaOH + HNO₃ → NaNO3+ H₂O

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

Bài 12.6 trang 27

Cho hai dung dịch muối NaCl, Na₂CO₃ lần lượt vào các dung dịch HCl, BaCl₂.

a) Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra (nếu có).

b) Phản ứng nào tạo ra chất khí, phản ứng nào tạo ra chất kết tủa (không tan trong nước).

c) Dựa vào hiện tượng của các phản ứng trên, nêu cách phân biệt hai dung dịch muối NaCl và Na₂CO₃ bằng dung dịch HCl, dung dịch BaCl₂.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

b) Cho dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch HCl thì có phản ứng hoá học xảy ra và tạo thành chất khí thoát ra khỏi dung dịch.

Cho dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch BaCl₂ thì có phản ứng hoá học xảy ra và tạo thành chất không tan màu trắng.

c) Phân biệt hai dung dịch NaCl và Na₂CO₃ dựa vào các hiện tượng trên khi cho vào dung dịch HCl hoặc BaCl₂.

Bài 12.7 trang 27

Chọn các chất thích hợp để điền vào vị trí dấu ? và hoàn thành các phương trình hoá học sau:

a) CO₂ + ? ⤑ K₂CO₃ + H₂O

b) Na₂CO₃ + ? ⤑ BaCO₃ + NaCl

Cu + ? ⤑ Cu(NO₃)₂ + Ag

KOH + ? ⤑ Mg(OH)₂ + K₂SO₄

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O

b) Na₂CO₃ + BaCl₂ → BaCO₃↓ + NaCl

Cu + AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + Ag₂

KOH + MgSO₄ → Mg(OH)₂↓ + K₂SO₄

Bài 12.8 trang 27

Các chất A, B, C là các chất phản ứng, chất sản phẩm trong các phản ứng sau:

a)

a) Mg + ? ⤑ B + H₂

b) B + NaOH  ⤑ Mg(OH)₂ + C

c) C + AgNO₃ ⤑ AgCl + NaNO₃

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂↑

b) MgCl₂ + 2NaOH  → Mg(OH)₂↓ + 2NaCl

c) NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

Bài 12.9 trang 27

Cho ba chất sau: Ba(OH)₂, BaCl₂ và BaCO₃. Lập sơ đồ chuyển hoá giữa các chất trên và viết các phương trình hoá học của phản ứng minh họa.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Sơ đồ 1: Ba(OH)₂ $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ BaCl₂ $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ BaCO₃

- Sơ đồ 2: Ba(OH)₂ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ BaCO₃ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ BaCl₂

- Phương trình hoá học:

(1) Ba(OH)₂ + 2HCl → BaCl₂ + 2H₂O

(2) BaCl₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ + 2NaCl

(3) Ba(OH)₂ + CO₂ → BaCO₃ + H₂O

(4) BaCO₃ + HCl → BaCl₂ + CO₂ + 2H₂O

Bài 12.10 trang 28

Cho các chất sau: Mg, MgCl₂, MgO, Mg(OH)₂, MgSO₄.

a) Lập sơ đồ chuyển hoá giữa các chất trên.

b) Hoàn thành các phương trình hoá học theo sơ đồ chuyển hoá đã lập.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Sơ đồ chuyển hoá giữa các chất:

- Sơ đồ 1: Mg $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ MgO $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ MgCl₂ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ Mg(OH)₂ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ MgSO₄

- Sơ đồ 2: Mg $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ MgO $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ MgSO₄ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ Mg(OH)₂ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ MgCl₂

- Sơ đồ 3: Mg $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ MgO $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ MgSO₄ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ MgCl₂ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ Mg(OH)₂

b) Phương trình hoá học:

- Sơ đồ 1: Mg $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ MgO $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ MgCl₂ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ Mg(OH)₂ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ MgSO₄

(1) 2Mg + O₂ → 2MgO

(2) MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

(3) MgCl₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂ + 2NaCl

(4) Mg(OH)₂ + H2SO₄ → MgSO₄ + 2H₂O

- Sơ đồ 2: Mg $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ MgO $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ MgSO₄ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ Mg(OH)₂ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ MgCl₂

(1) 2Mg + O₂ → 2MgO

(2) MgO + H2SO₄ → MgSO₄ + H₂O

(3) MgCl₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂ + 2NaCl

(4) Mg(OH)₂ + 2HCl → MgCl₂ + 2H₂O

- Sơ đồ 3: Mg $\stackrel{\mathrm{(1)}}{\to }$ MgO $\stackrel{\mathrm{(2)}}{\to }$ MgSO₄ $\stackrel{\mathrm{(3)}}{\to }$ MgCl₂ $\stackrel{\mathrm{(4)}}{\to }$ Mg(OH)₂

(1) 2Mg + O₂ → 2MgO

(2) MgO + H2SO₄ → MgSO₄ + H₂O

(3) MgSO₄ + BaCl₂ → MgCl₂ + BaSO₄

(4) MgCl₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂ + 2NaCl

Bài 12.11 trang 28

Cho một chiếc đinh sắt vào 20 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 m. Sau phản ứng kết thúc, thấy có kim loại màu đỏ được tạo thành.

a) Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra

b) Giả sử CuSO₄ trong dung dịch phản ứng hết, tính khối lượng kim loại màu đỏ được tạo ra

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

n_Na2CO3=0,1 x 50 x 10⁻³=5 x 10⁻³ (mol).

PTHH: Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ + H₂O

Theo PTHH:

n_HCl = 2 n_Na2CO3 = 2 x 5 x 10⁻³ = 0,01 (mol).

n_CO2= n_Na2CO3 =5 x 10⁻³ (mol).

a) Thể tích dung dịch HCl đã dùng:

V_HCl = n_CM =0,01 x 0,1 = 0,1 (lít).

b) Thể tích khí CO₂ (ở đktc) được tạo thành:

V_{CO 2}= n_CO2 x 24,79= 5 x 10⁻³ x 24,79 = 0,124 (lít).

Bài 12.12 trang 28

Cho một chiếc đinh sắt vào 20 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 M. Sau khi phản ứng kết thúc, thấy có kim loại màu đỏ được tạo thành.

a) Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra.

b) Giả sử CuSO₄ trong dung dịch phản ứng hết, tính khối lượng kim loại màu đỏ được tạo ra.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Phương trình hoá học xảy ra:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

b) Theo phương trình hoá học: Cứ 1 mol CuSO₄ phản ứng sinh ra 1 mol Cu.

Vậy: n_CuSO4 = 0,1 × 0,02 = 0,002 (mol)

Khối lượng kim loại được tạo thành là: m_CuSO4 = 0,002 × 64 = 0,128 (g)

Bài 12.13 trang 28

Cho 50 ml dung dịch Na₂CO₃ 0,1 M tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl 0,1 M, thu được dung dịch NaCl và khí CO₂ thoát ra.

a) Tính thể tích dung dịch HCl đã dùng.

b) Tính thể tích khí CO₂ (ở đkc) được tạo thành (coi hiệu suất phản ứng là 100%)

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

\[{n_{N{a_2}C{O_3}}} = {C_M} \times V = 0,1 \times 0,05 = 0,005(mol)\]

Phương trình hoá học:

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂↑ + H₂O

a) Theo phương trình hoá học, cứ 1 mol Na₂CO₃ phản ứng hết với 2 mol HCl.

Vậy cứ 0,005 mol Na₂CO₃ phản ứng hết với 0,01 mol HCl.

Thể tích của dung dịch HCl là:

\[{V_{HCl}} = \frac{{0,01}}{{0,1}} = 0,1(L)\]

b) Theo phương trình hoá học, cứ 1 mol Na₂CO₃ phản ứng sinh ra 1 mol CO₂.

Vậy cứ 0,005 mol Na₂CO₃ phản ứng sinh ra 0,005 mol CO₂.

Thể tích của khí CO₂ là: 0,005.24,79 = 0,12395 lít

Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 8 | Kết nối tri thức với cuộc sống

Bài 11.1 trang 33

Hợp chất X được tạo thành từ sự thay thế ion H⁺ của acid bằng ion kim loại hoặc ion ammonium (NH₄⁺). Chất X thuộc loại chất gì?

A. Muối.

B. Acid.

C. Base.

D. Oxide.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: A.

- X là muối.

Bài 11.2 trang 33

Phản ứng nào sau đây không tạo ra muối?

A. Acid tác dụng với base.

B. Kim loại tác dụng với oxygen.

C. Acid tác dụng với oxide base.

D. Base tác dụng với oxide acid.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: B.

- Kim loại tác dụng với oxygen sinh ra oxide.

Bài 11.3 trang 33

Cho sơ đồ phản ứng sau:

? + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi là

A. Zn(OH)₂.

B. ZnO.

C. Zn.

D. ZnCO₃.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: C.

- Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Bài 11.4 trang 33

Chất nào sau đây thuộc loại muối?

A. Ca(OH)₂.

B. Al₂O₃.

C. H₂SO₄.

D. MgCl₂.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: D.

- Chất thuộc loại muối là: MgCl₂.

Bài 11.5 trang 33

Cho các chất sau: KCl, NaOH, MgSO₄, HNO₃, P₂O₅, NaNO₃. Số chất thuộc loại muối là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: C.

- Số chất thuộc loại muối là 3 chất gồm: KCl; MgSO₄; NaNO₃.

Bài 11.6 trang 33

Cho sơ đồ phản ứng sau:

CuO + H₂SO₄ → ? + H₂O

Ở vị trí dấu hỏi (?) là công thức nào sau đây?

A. CuS.

B. CuSO₄.

C. Cu₂(SO₄).

D. SO₂.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: B.

- CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

Bài 11.7 trang 33

Cho sơ đồ phản ứng sau:

CO₂ + NaOH → ? + H₂O

Chất ở vị trí dấu hỏi (?) có tên gọi là

A. sodium carbonate.

B. sodium sulfate.

C. potassium carbonate.

D. potassium sulfate.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: A.

- CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Trong đó: Na₂CO₃: sodium carbonate.

Bài 11.8 trang 33

Các muối nào sau đây đều tan tốt trong nước?

A. Na₂SO₄, BaSO₄, BaCl₂.

B. CuSO₄, FeCl₃, Pb(NO₃)₂.

C. MgSO₄, ZnSO₄, PbSO₄.

D. K₂CO₃, CaCO₃, CaCl₂.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: B.

- Các muối CuSO₄, FeCl₃, Pb(NO₃)₂ đều tan trong nước.

Bài 11.9 trang 34

Cho sơ đồ phản ứng sau:

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + ?

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. Cu(OH)₂.

B. ZnO.

C. Cu.

D. CuO.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: C.

- Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Bài 11.10 trang 34

Cho sơ đồ phản ứng sau:

? + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. NaOH.     B. Na₂O.

C. CaCO₃.   D. Na₂CO₃.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: D.

- Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

Bài 11.11 trang 34

Cho sơ đồ phản ứng sau:

MgSO₄ + ? → Mg(OH)₂ + Na₂SO₄

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. NaOH.

B. Na₂O.

C. Ca(OH)₂.

D. Na.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: A.

- MgSO₄ + 2NaOH → Mg(OH)₂ + Na₂SO₄

Bài 11.12 trang 34

Cho sơ đồ phản ứng sau:

K₂SO₄ + ? → 2KCl + BaSO₄

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. HCl.

B. BaCl₂.

C. Ba(OH)₂.

D. BaO.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: B.

- K₂SO₄ + BaCl₂ → 2KCl + BaSO₄

Bài 11.13 trang 34

Cho hydrochloric acid tác dụng với dung dịch nào sau đây tạo ra kết tủa?

A. NaOH.

B. CaCl₂.

C. AgNO₃

D. Na₂SO₄.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: C.

- AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

Bài 11.14 trang 34

Cho dung dịch sulfuric acid loãng tác dụng với dung dịch nào sau đây tạo ra chất khí bay lên?

A. KOH.

B. CaCl₂.

C. AgNO₃.

D. Na₂SO₃.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: D.

- Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂↑ + H₂O

Bài 11.15 trang 34

Dung dịch muối nào sau đây tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra kết tủa?

A. FeCl₃.

B. BaCl₂.

C. NaNO₃.

D. K₂SO₄.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: A.

- FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃↓ + 3NaCl

Bài 11.16 trang 34

Kim loại M có hoá trị II. Trong muối sulfate của M, kim loại chiếm 20% về khối lượng. Công thức của muối đó là

A. Fe₂(SO₄)₃.

B. Na₂SO₄.

C. MgSO₄.

D. CaSO₃.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: C.

- M có hoá trị II nên muối sulfate có công thức MSO₄.

- Tỉ lệ của M là: $\frac{M}{M+96}=\frac{20\%}{100\%}\Rightarrow M=24$

Vậy M là Mg, muối là MgSO₄.

Bài 11.17 trang 34

Cho 5,6 g Fe tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thu được khối lượng muối là

A. 20 g.

B. 15,4 g.

C. 24,8 g.

D. 15,2 g.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: D.

$n_{Fe}=\frac{5,6}{56}=0,1mol$

Phương trình hoá học:

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

0,1 → 0,1 mol

Khối lượng FeSO₄ là: 0,1.152 = 15,2 gam.

Bài 11.18 trang 35

Cho Zn dư tác dụng với dung dịch chứa 0,1 mol CuSO₄, thu được khối lượng Cu là

A. 6,4g.

B. 6,5g.

C.16g.

D. 3,2g.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: A.

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

0,1 → 0,1 mol

- Khối lượng Cu sinh ra là: m_Cu = 0,1.64 = 6,4 gam.

Bài 11.19 trang 35

Cho 0,1 mol CuSO₄ tác dụng với dung dịch Ba(OH)₂ dư, thu được kết tủa có khối lượng là

A. 9,8g.

B. 33,1g.

C. 23,3g.

D. 31,3g.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Đáp án đúng là: B.

CuSO₄ + Ba(OH)₂ → Cu(OH)₂↓ + BaSO₄↓

0,1 → 0,1 0,1 mol

- Kết tủa sau phản ứng gồm: Cu(OH)₂ 0,1 mol và BaSO₄ 0,1 mol

- Khối lượng kết tủa thu được sau phản ứng là: 0,1.98 + 0,1.233 = 33,1 gam.

Bài 11.20 trang 35

Cho dãy các chất sau: H₂SO₄, (NH₄)₂SO₄, AgCl, CuCl₂, Cu(OH)₂, Na₂O, Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃, H₃PO₄.

a) Có bao nhiêu chất thuộc loại muối?

b) Có bao nhiêu muối tan?

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Có 5 chất thuộc loại muối: (NH₄)₂SO₄, AgCl, CuCl₂, Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃.

b) Có 4 muối tan: (NH₄)₂SO₄, CuCl₂, Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃.

Bài 11.21 trang 35

Cho các muối sau: Na₂SO₄, BaCl₂, AgNO₃, K₂CO₃.

a) Gọi tên các muối trên.

b) Viết PTHH của phản ứng giữa các muối trên trong dung dịch (nếu có).

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Gọi tên các muối:

Na₂SO₄: sodium sulfate;

BaCl₂: barium chloride;

AgNO₃: silver nitrate;

K₂CO₃: potassium carbonate.

b) Các PTHH của phản ứng giữa các muối trên trong dung dịch:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl

Na₂SO₄ + 2AgNO₃ → Ag₂SO₄↓ + 2NaNO₃

BaCl₂ + 2AgNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl↓

BaCl₂ + K₂CO₃ → BaCO₃↓ + 2KCl

2AgNO₃ + K₂CO₃ → Ag₂O↓ + CO₂↑ + 2KNO₃

Bài 11.22 trang 35

Hãy viết công thức và gọi tên:

a) 5 muối tan.

b) 3 muối không tan.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) 5 muối tan:

NaCl: sodium chloride;

KCl: potassium chloride;

NaNO₃: sodium nitrate;

K₂SO₄: potassium sulfate;

Mg(NO₃)₂: magnesium nitrate.

b) 3 muối không tan:

BaCO₃: barium carbonate;

BaSO₄: barium sulfate;

MgCO₃: magnesium carbonate.

Bài 11.23 trang 35

Hoàn thành các PTHH sau:

(1) ? + AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + Ag

(2) NaOH + ? → Al(OH)₃ + Na₂SO₄

(3) ? + ? → KCl + SO₂ + H₂O

(4) BaCl₂ + AgNO₃ → ? + ?

Giải thích vì sao các phản ứng trên có thể xảy ra.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

Hoàn thành các phản ứng:

(1) Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓

(2) 6NaOH + Al₂(SO₄)₃ → 2Al(OH)₃↓ + 3Na₂SO₄

(3) K₂SO₃ + 2HCl → 2KCl + SO₂↑ + H₂O

(4) BaCl₂ + 2AgNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl↓

Các phản ứng trên có thể xảy ra do sau phản ứng tạo thành chất không tan hoặc chất khí …

Bài 11.24 trang 35

Cho sơ đồ phản ứng:

Muối X + muối Y → muối Z + muối T.

Hãy tìm các cặp X, Y nếu:

a) X là muối chloride, Y là muối nitrate.

b) X là muối của barium, Y là muối của sodium.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) X là muối NaCl, Y là muối AgNO₃.

NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

b) X là muối Ba(NO₃)₂, Y là muối Na₂SO₄.

Ba(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2NaNO₃

Bài 11.25 trang 36

Cho một thanh sắt (Fe) vào cốc đựng 200 mL dung dịch CuSO₄ nồng độ a (M). Sau khi phản ứng hoàn toàn, đồng sinh ra bám hết vào thanh sắt. Cân lại thanh sắt thấy khối lượng tăng thêm 0,8 g. Xác định giá trị của a.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Số mol Fe phản ứng = số mol CuSO₄ = 0,2a mol = số mol Cu tạo thành.

$\Rightarrow$Khối lượng tăng thêm = khối lượng Cu - khối lượng Fe.

= 64. 0,2a – 56. 0,2a = 0,8 (g).

Vậy a = 0,5.

Bài 11.26 trang 36

Cho từng giọt đến hết 100 mL dung dịch Na₂CO₃ vào 200 mL dung dịch HCl 1 M, thoát ra 1,9832 lít (ở 25°C, 1 bar) khí CO₂.

a) Xác định nồng độ ban đầu của dung dịch Na₂CO₃.

b) Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch sau phản ứng, giấy quỳ đổi thành màu gì?

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Na₂CO₃ + 2HCl→ 2NaCl + CO₂ + H₂O

Số mol HCl = 0,2 mol; số mol CO₂ = $\frac{1,9832}{24,79}$= 0,08 mol

Số mol HCl phản ứng = 2.$n_{C{O}_2}$ = 0,16 (mol).

Vậy HCl dư, Na₂CO₃ hết, số mol Na₂CO₃ = số mol CO₂ = 0,08 mol.

Nồng độ ban đầu của dung dịch Na₂CO₃: $\frac{0,08}{0,1}$= 0,8 (M).

b) Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch sau phản ứng, giấy quỳ đổi thành màu đỏ.

Bài 11.27 trang 36

Cho dung dịch chứa 32,5 g muối chloride của một kim loại M tác dụng với 300 mL dung dịch NaOH vừa đủ, thu được 21,4 g kết tủa.

a) Xác định kim loại M và công thức muối chloride.

b) Tính nồng độ của dung dịch NaOH đã dùng.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) M hoá trị n, muối có công thức MCl_n; số mol muối là a mol.

MCl_n + nNaOH → M(OH)_n + nNaCl

a na a na mol

Ta có:

Khối lượng muối là 32,5 gam nên: a(M + 35,5n) = 32,5 (1)

Khối lượng kết tủa là 21,4 gam nên: a(M + 17n) = 21,4 (2)

Từ (1) và (2) ta có: $\frac{M}{n}=\frac{56}{3}$

Vậy n = 3; M = 56 thoả mãn.

Kim loại M là Fe, muối là FeCl₃.

b) Số mol NaOH = n.a = 3.0,2 = 0,6 mol

Nồng độ dung dịch NaOH đã dùng: $\frac{0,6}{0,3}$ = 2(M).

Bài 11.28 trang 36

Cho 14,2 g hỗn hợp X gồm CaCO₃ và MgCO₃ tác dụng với dung dịch HCl dư, thu được 3,7185 lít khí CO₂ (ở 25°C, 1 bar).

a) Xác định khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp X.

b) Tính khối lượng muối chloride thu được.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

$n_{C{O}_2}=\frac{3,7185}{24,79}$ = 0,15 (mol).

Gọi số mol CaCO₃ và MgCO₃ trong X lần lượt là a và b (mol).

Phương trình hoá học:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

a a a mol

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ + H₂O

b b b mol

a) Theo bài ra:

m_X = 14,2 gam nên 100a + 84b = 14,2 (1)

Theo phương trình hoá học: $n_{C{O}_2}$ = a + b = 0,15 (2)

Từ (1) và (2) giải phương trình ta được: a = 0,1 và b = 0,05.

Khối lượng CaCO₃ trong X: 0,1.100 = 10 gam.

Khối lượng MgCO₃ trong X: 14,2 – 10 = 4,2 gam.

b)

Theo phương trình hoá học:

$\begin{array}{c}{n}_{CaC{l}_2}=n_{CaC{O}_3}=0,1mol\\ \Rightarrow m_{CaC{l}_2}=0,1.111=11,1gam.\\ n_{MgC{l}_2}=n_{MgC{O}_3}=0,05mol\\ \Rightarrow m_{MgC{l}_2}=0,05.95=4,75gam.\end{array}$

Tổng khối lượng muối chloride thu được là: 11,1 + 4,75 = 15,85 gam.

Bài 11.29 trang 36

Cho m g hỗn hợp Y gồm NaCl và KCl tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư, thu được 8,61 g kết tủa. Tính giá trị của m biết hai chất trong hỗn hợp Y có số mol bằng nhau.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

- Gọi số mol NaCl = Số mol KCl = a mol.

- Phương trình hoá học:

NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

a a mol

KCl + AgNO₃ → AgCl↓ + KNO₃

a a mol

- Theo phương trình hoá học có tổng số mol kết tủa là a + a = 2a mol.

- Khối lượng kết tủa là 8,61 gam nên: 2a.143,5 = 8,61 hay a = 0,03.

- Khối lượng hỗn hợp Y là: m = 0,03.58,5 + 0,03.74,5 = 3,99 gam.

Bài 11.30 trang 36

Trong xử lí nước nói chung và xử lí nước tại hồ bơi nói riêng, sử dụng soda (hay sodium carbonate, có công thức hoá học Na₂CO₃) là một biện pháp thường dùng. Soda khan là chất bột màu trắng, hút ẩm và dễ tan trong nước, khi tan trong nước toả ra nhiều nhiệt, tạo thành dung dịch có môi trường base. Nước cứng là loại nước chứa hàm lượng chất khoáng cao, chủ yếu là hai ion calcium (Ca²⁺) và magnesium (Mg²⁺). Nước cứng được hình thành khi nước ngầm thấm qua những lớp đá vôi, đá phấn, hoặc thạch cao mà những loại đá này vốn chứa lượng lớn ion calcium và magnesium ở dạng hợp chất. Trong hoạt động thường ngày, nước cứng thường được nhận biết thông qua hiện tượng xà phòng khi pha trong nước sẽ không tạo bọt hoặc sự hình thành cặn vôi trong bình đun nước sôi.

Soda có khả năng làm mềm nước cứng do soda có phản ứng tạo kết tủa với các ion Ca²⁺ và Mg²⁺. Soda còn có tác dụng điều chỉnh độ pH cho nước trong hồ bơi, tạo môi trường để các loại rong, rêu, tảo không thể phát triển, gây ô nhiễm nguồn nước.

a) Viết PTHH của phản ứng xảy ra khi cho soda vào nước cứng có chứa CaCl₂ và MgCl₂. Từ đó giải thích vì sao soda lại dùng để xử lí nước cứng.

b) Viết PTHH của phản ứng xảy ra khi cho soda vào dung dịch HCl. Từ đó giải thích vì sao soda có tác dụng điều chỉnh pH của nước hồ bơi.

c) Em hãy nêu một số ứng dụng khác của soda và tìm hiểu thêm tác hại và lợi ích của nước cứng.

d) Trong các câu sau đây, câu nào đúng, câu nào sai?

1. CO₂ thuộc loại oxide base.

2. Soda phản ứng hoàn toàn với nước tạo NaOH và CO₂.

3. Để bảo quản soda nên cho soda vào các túi nilon kín, không dùng túi giấy.

4. Nước cứng có môi trường acid.

🌟 Lời giải chi tiết 🌟

a) Phương trình hoá học:

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ ↓ + 2NaCl

Na₂CO₃ + MgCl₂→ MgCO₃↓ + 2NaCl

Các phản ứng trên đã làm kết tủa ion Ca²⁺ và Mg²⁺ tách ra khỏi nước nên có thể làm mềm nước cứng.

b) Na₂CO₃ + 2HCl→ 2NaCl + H₂O + CO₂↑

Phản ứng trên đã trung hoà ion H⁺, làm giảm tính acid của dung dịch do đó soda được dùng để điều chỉnh pH nước hồ bơi.

c) Ứng dụng của soda: sản xuất thuỷ tinh, xà phòng, chất tẩy rửa,... và trong chế biến thực phẩm, dược phẩm,...

Nước cứng có các tác hại như: làm giảm khẩu vị trong nấu ăn, pha trà; quần áo, vải sợi nhanh bị mục nát khi giặt bằng xà phòng trong nước cứng ... nhưng cũng có tác dụng cung cấp nguồn vi lượng khoáng.

d) 1 - sai; 2 - sai; 3 - đúng; 4 - sai.