MỤC TIÊU
Xây dựng được khoá lưỡng phân với đối tượng sinh vật.
TÓM TẮT KIẾN THỨC
1. Chuẩn bị
- Sơ đồ khoá lưỡng phân bảy bộ côn trùng.
- Bộ ảnh đại diện bảy bộ côn trùng.
- Bộ ảnh đại diện năm giới sinh vật.
2. Cách tiến hành
2.1. Tìm hiểu sơ đồ khoá lưỡng phân bảy bộ côn trùng
👨👩👧👦 Thảo luận
1. Quan sát hình 23.1, em hãy nêu các đặc điểm dùng để phân loại bảy bộ côn trùng.
Các đặc điểm phân loại bảy bộ côn trùng là: đặc điểm cánh, số lượng cánh; đặc điểm bụng và miệng.
📝 Củng cố
Dựa vào hình 23.1, 23.2 và bảng đặc điểm, em hãy gọi tên các bộ côn trùng từ a đến h.
Bộ Không cánh, Bộ Cánh nửa, Bộ Hai cánh, Bộ Cánh cứng, Bộ Cánh vảy, Bộ Cánh mạng, Bộ Cánh màng.
Bảng đặc điểm bảy bộ côn trùng
|
Tên bảy bộ côn trùng |
Đặc điểm |
||
|
Cánh |
Miệng |
Bụng |
|
|
Bộ
Không cánh |
Không có |
|
|
|
Bộ
Cánh nửa |
Cánh dạng nửa |
Kiểu vòi hút |
|
|
Bộ
Hai cánh |
Có 1 đôi cánh |
Kiểu nhai nghiền |
|
|
Bộ
Cánh cứng |
Có 2 đôi cánh, cánh trước dạng sừng (cứng) |
Kiểu nhai nghiền |
|
|
Bộ
Cánh vảy |
Có 2 đôi cánh, cánh trước dạng màng, có vảy |
Kiểu nhai nghiền |
|
|
Bộ
Cánh mạng |
Có 2 đôi cánh, cánh trước dạng màng, không có vảy |
Kiểu nhai nghiền |
Cuối bụng con cái không có kim chích |
|
Bộ
Cánh màng |
Có 2 đôi cánh, cánh trước dạng màng, không có vảy |
Kiểu nhai nghiền |
Cuối bụng con cái có kim chích |
📖 Mở rộng
Khoá định loại bảy bộ côn trùng (bộ Không cánh, bộ Cánh nửa, bộ Hai cánh, bộ Cánh cứng, bộ Cánh vảy, bộ Cánh mạng, bộ Cánh màng) do Linnaeus lập là ví dụ điển hình về khoa lưỡng phân (hiện nay khoa định loại này không còn giá trị sử dụng vì số bộ côn trùng đã biết tăng lên gấp bốn lần so với thời đại Linnaeus). Linnaeus phân biệt bảy bộ côn trùng qua đặc điểm của cánh (có/ không; một đôi/ hai đôi; cấu trúc cánh), đặc điểm cấu tạo miệng (nhai nghiền/ vòi hút), đặc điểm đốt cuối bụng con cái (có kim chích/không).
2.2. Thực hành xây dựng khoá lưỡng phân
- Bước 1: Xác định đặc điểm đặc trưng của mỗi đại diện sinh vật trong năm giới.
- Bước 2: Dựa vào một đôi đặc điểm đối lập phân chia sinh vật thành hai nhóm.
- Bước 3: Tiếp tục phân chia các nhóm trên thành hai cho đến khi mỗi nhóm chỉ còn một sinh vật.
- Bước 4: Vẽ sơ đồ khoá lưỡng phân.
2.3. Báo cáo kết quả thực hành
|
Báo cáo: Kết quả thực hành xây dựng khoá lưỡng phân Thứ …… ngày …… tháng …… năm …… Nhóm ……………… Lớp ……………… Sơ đồ khoá lưỡng phân đại diện năm giới sinh vật. |
