I. Tiêu hóa ở khoang miệng:
Biến đổi thức ăn ở khoang miệng | Các hoạt động tham gia | Các cơ quan thực hiện hoạt động | Tác dụng của hoạt động |
Biến đổi lí học | - Tiết nước bọt | - Các tuyến nước bọt | - Làm ướt, mềm thức ăn |
- Nhai | - Răng | - Cắt nhỏ, làm mềm thức ăn | |
- Đảo trộn thức ăn | - Răng, lưỡi, cơ môi, cơ má | - Thấm nước bọt | |
- Tạo viên thức ăn | - Răng, lưỡi, cơ môi, cơ má | - Tạo kích thước vừa phải, dễ nuốt | |
Biến đổi hóa học | Hoạt động của enzim amilaza | Enzim amilaza | Biến đổi một phần tinh bột chín thành đường mantôzơ |
II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản:
Câu hỏi thảo luận phần I (trang 81 SGK)
1. Khi ta nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt là vì sao?
Khi ta nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt vì tinh bột trong cơm đã chịu tác dụng của enzim amilaza trong nước bọt và biến đổi một thành phần thành đường mantôzơ, đường này đã tác động vào các gai vị giác trên lưỡi cho ta cảm giác ngọt.
2. Từ những thông tin nêu trên, hãy điền các cụm từ phù hợp theo cột và theo hàng trong bảng 25.
Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng
Biến đổi thức ăn ở khoang miệng | Các hoạt động tham gia | Các cơ quan thực hiện hoạt động | Tác dụng của hoạt động |
Biến đổi lí học | - Tiết nước bọt | - Các tuyến nước bọt | - Làm ướt, mềm thức ăn |
- Nhai | - Răng | - Cắt nhỏ, làm mềm thức ăn | |
- Đảo trộn thức ăn | - Răng, lưỡi, cơ môi, cơ má | - Thấm nước bọt | |
- Tạo viên thức ăn | - Răng, lưỡi, cơ môi, cơ má | - Tạo kích thước vừa phải, dễ nuốt | |
Biến đổi hóa học | Hoạt động của enzim amilaza | Enzim amilaza | Biến đổi một phần tinh bột chín thành đường mantôzơ |
Câu hỏi thảo luận phần II (trang 82 SGK)
1. Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì?
Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu và có tác dụng đẩy viên thức ăn từ khoang miệng xuống thực quản.
2. Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra như thế nào?
Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra nhờ sự co dãn phối hợp nhịp nhàng của các cơ thực quản.
3. Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì về mặt lí học và hoá học không?
Trong thời gian đi qua thực quản rất nhanh (chỉ 2-4 giây) nên có thể coi như thức ăn không dược biến đổi gì về mặt lí học và hóa học.
Câu hỏi và bài tập (trang 83 SGK)
1. Thực chất biến đổi lí học của thức ăn trong khoang miệng là gì?
Thực chất biến đổi lí học của thức ăn trong khoang miệng là: Nhờ hoạt động phối hợp của răng, lưỡi, các cơ môi và má cùng các tuyến nước bọt làm cho thức ăn đưa vào khoang miệng trở thành viên thức ăn mềm, nhuyễn, thấm đẫm nước bọt và dễ nuốt.
2. Hãy giải thích nghĩa đen về mặt sinh học của câu thành ngữ " Nhai kĩ no lâu".
Nghĩa đen về mặt sinh học của thành ngữ "Nhai kĩ no lâu" là khi nhai càng kĩ thì hiệu suất tiêu hóa càng cao, cơ thể hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng nên no lâu hơn.
3. Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở khoang miệng và thực quản thì còn lại những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa tiếp?
Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở khoang miệng và thực quản thì những chất trong thức ăn vẫn cần được tiêu hóa tiếp là : gluxit, lipit, prôtêin.
4. Khi ta ăn cháo hay uống sữa, các loại thức ăn này có thể được biến đổi trong khoang miệng như thế nào?
Khi ta ăn cháo hay uống sữa, sự biến đổi các loại thức ăn này trong khoang miệng bao gồm:
- Với cháo: thấm một ít nước bọt, một phần tinh bột trong cháo bị enzim amilaza phân giải thành mantôzơ.
- Với sữa: thấm một ít nước bọt, sự tiêu hóa hóa học không diễn ra ở khoang miệng do thành phần hóa học của sữa là prôtêin.
