Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 8 | Cánh diều
Bài 26.1 trang 51
Khi nhúng vào bát canh nóng, chiếc muôi nhôm sẽ
A. thay đổi kích thước.
B. không thay đổi kích thước.
C. nóng lên nhưng không thay đổi kích thước.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Đáp án đúng là: A.
- Khi nhúng vào bát canh nóng, chiếc muôi nhôm sẽ thay đổi kích thước.
Bài 26.2 trang 51
Chọn câu phát biểu sai.
A. Chất rắn khi nóng lên thì nở ra.
B. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
C. Chất rắn khi lạnh thì co lại.
D. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt như nhau.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Đáp án đúng là: D.
- Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
Bài 26.3 trang 51
Vì sao trên đường dẫn khí/hơi có những đoạn người ta làm cong (26.1)?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Đường ống dẫn khí/hơi phải có những đoạn uốn cong để khi nhiệt độ thay đổi (nóng lên, lạnh đi), ống giãn ra bay co lại được dễ dàng ngay tại chính chỗ cong này.
Bài 26.4 trang 51
Độ căng, chùng của dây điện nối giữa hai cột điện vào các mùa trong năm là khác nhau. Vì sao? Vào mùa nào thì dây căng hơn?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Nhiệt độ ở hai mùa khi quan sát là khác nhau nên ở mùa có nhiệt độ thấp hơn, dây căng hơn.
Bài 26.5 trang 51
Vì sao các bình chứa khí đốt/gas không được để gần các nguồn nhiệt có nhiệt độ cao?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Các nguồn có nhiệt độ cao sẽ truyền nhiệt đến các vật xung quanh một nhiệt lượng rất lớn, làm tăng nhiệt độ của chúng. Nếu bình chứa khí đốt/gas để gần khi nhận được quá nhiều nhiệt lượng, sẽ tăng nhiệt độ, áp suất khí trong bình tăng quá mức chịu đựng, gây nổ bình, khí đốt sẽ cháy xảy ra hỏa hoạn.
Bài 26.6 trang 51
Vì sao sau khi rót nước mới đun sôi vào đầy phích mà đậy ngay nút phích lại thì nút phích dễ bị đẩy bung ra khỏi miệng phích? Có cách nào tránh hiện tượng này?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Khi rót nước sôi vào phích mà đậy nút ngay lại thì lượng không khí trong phích phía trên của nước do nhận được năng lượng nhiệt truyền từ nước, sẽ nóng lên, nhưng bị nút bịt kín nên không nở ra được, gây ra áp suất lớn và đẩy nút bung ra khỏi miệng phích. Để tránh hiện tượng đó, sau khi rót nước sôi vào phích, cần chờ cho lượng khí này nở ra hết, một phần bay ra khỏi miệng phích, rồi mới đậy nút phích lại.
Bài 26.7 trang 51
Vì sao trên mặt cầu đường bộ lại có những khe hở như hình 26.2?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Mặt cầu đường bộ vào các mùa nóng lạnh khác nhau sẽ co, dãn khác nhau. Mùa lạnh co ngắn lại, mùa nóng dãn dài ra. Việc tạo ra những khe hở này có tác dụng để khi mặt cầu bị co lại hay dãn ra không làm mặt cầu bị cong vênh.
Bài 26.8 trang 51
Khi lắp khâu dao, khâu liềm bằng sắt (hình 26.3), vì sao phải nung nóng lên rồi mới tra vào cán?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Khi lắp khâu dao, khâu liềm, phải nung nóng lên rồi mới tra vào cán, vì khi nung nóng khâu nở ra rộng hơn, tra vào cán dễ dàng; để nguội khâu co lại ép vào cán dao, cán liềm chặt hơn.
Bài 26.9 trang 51
Tìm hiểu và trình bày về cấu tạo và hoạt động của khinh khí cầu (thiết bị bay).
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Cấu tạo: Khinh khí cầu là một thiết bị bay, gồm một quả cầu rỗng làm bằng vải, trên đỉnh quả cầu có một lỗ van thoát khí nóng có thể điều chỉnh lượng khí thoát ra. Ở đáy quả cầu có chỗ để người ngồi và là nơi chứa các thùng chất đốt, nơi đốt chất đốt.
- Hoạt động: Khi đốt chất đốt, khí trong quả cầu nóng lên, nở ra, do đó nhẹ hơn không khí bên ngoài quả cầu làm quả cầu bay lên cao. Điều chỉnh lỗ van thoát khí nóng sẽ giúp thay đổi độ cao khinh khí cầu.
Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 8 | Kết nối tri thức với cuộc sống
Bài 29.1 trang 79
Hai cốc thủy tinh chồng lên nhau bị khít lại. Muốn tách rời hai cốc ta làm cách nào trong các cách sau?
A. Ngâm cả hai cốc vào nước nóng.
B. Ngâm cả hai cốc vào nước lạnh.
C. Ngâm cốc dưới vào nước nóng, cốc trên thả nước đá vào.
D. Ngâm cốc dưới vào nước lạnh, cốc trên đổ nước nóng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Đáp án đúng là C.
- Hai cốc thủy tinh chồng lên nhau bị khít lại. Muốn tách rời hai cốc ta làm ngâm cốc dưới vào nước nóng, cốc trên thả nước đá vào.
Bài 29.2 trang 79
Vì sao cốt của các trụ bê tông lại làm bằng thép mà không phải bằng các kim loại khác?
A. Vì thép có độ bền cao.
B. Vì thép không bị gỉ.
C. Vì thép có tính đàn hồi lớn.
D. Vì thép và bê tông nở vì nhiệt như nhau.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Đáp án đúng là D.
- Cốt của các trụ bê tông lại làm bằng thép mà không phải bằng các kim loại khác vì thép và bê tông nở vì nhiệt như nhau.
Bài 29.3 trang 80
Khi đóng đồ uống vào chai hoặc lon, người ta phải để mặt thoáng của đồ uống thấp hơn miệng chai hoặc miệng lon vì
A. để khi mở nút chai hoặc bật nắp lon, chất lỏng không bị tràn ra ngoài.
B. để chất lỏng không chạm nút chai hoặc nắp lon.
C. để khi vận chuyển, chất lỏng không bị sóng sánh rớt ra ngoài.
D. để khi nhiệt độ tăng, chất lỏng nở ra không làm bật nút chai hoặc nắp lon.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Đáp án đúng là D.
- Khi đóng đồ uống vào chai hoặc lon, người ta phải để mặt thoáng của đồ uống thấp hơn miệng chai hoặc miệng lon vì để khi nhiệt độ tăng, chất lỏng nở ra không làm bật nút chai hoặc nắp lon.
Bài 29.4 trang 80
Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào do sự nở vì nhiệt của chất khí gây ra?
A. Ngọn nến đang cháy, úp chiếc cốc vào thì tắt.
B. Quả bóng bay đang bay lên.
C. Săm xe đạp được bơm căng để ngoài nắng bị nổ.
D. Bơm căng lốp xe đạp.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Đáp án đúng là C.
- C - liên quan tới sự nở vì nhiệt của chất khí. Khi để ngoài nắng nhiệt độ tăng cao, chất khí trong săm xe nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn là chất làm săm xe nên dễ bị nổ.
Bài 29.5 trang 80
Tại sao đinh vít sắt có ốc bằng đồng bị kẹt có thể mở được bằng cách nung nóng, còn đinh vít đồng có ốc bằng sắt khi bị kẹt lại không mở được bằng cách nung nóng?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn sắt nên trường hợp đinh vít bằng sắt có ốc bằng đồng khi được nung nóng thì ốc bằng đồng nở ra nhiều hơn đinh vít bằng sắt. Do đó có thể vặn đinh vít ra khỏi ốc còn trường hợp đinh vít bằng đồng có ốc bằng sắt đem nung nóng thì lại càng bị kẹt hơn.
Bài 29.6 trang 80
Tại sao khi hơ nóng một băng kép “đồng – sắt" thì băng kép bị cong, mặt ngoài là mặt đồng; còn khi hơ nóng một băng kép “đồng – nhôm” thì băng kép bị cong nhưng mặt ngoài là mặt nhôm?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn sắt, còn nhôm nở vì nhiệt nhiều hơn đồng.
Bài 29.7 trang 80
Khi đặt bình cầu chứa nước ở nhiệt độ phòng (Hình 29.1) vào nước nóng thì mới đầu cột nước trong ống thuỷ tinh hạ xuống một chút, sau đó mới dâng cao hơn mức ban đầu. Tại sao?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Khi đặt bình cầu vào nước nóng thì bình cầu tiếp xúc với nước nóng, nóng lên và nở ra, trong khi đó nước trong bình chưa nóng lên và chưa nở ra, do đó mực nước trong ống thuỷ tinh hạ xuống. Sau đó nước trong bình cũng nóng dần lên và nở ra, vì nước nở vì nhiệt nhiều hơn thuỷ tinh nên mực nước trong ống không những dâng lên mà còn dâng lên cao hơn mức ban đầu.
Bài 29.8 trang 80
Tại sao trong thí nghiệm về sự nở vì nhiệt của chất khí, người ta chỉ cần xoa hai tay vào nhau rồi áp vào binh cầu là đã quan sát được hiện tượng nở vì nhiệt, còn trong thí nghiệm về sự nở vì nhiệt của chất lỏng, người ta phải nhưng bình cầu vào nước nóng mới quan sát được hiện tượng nở vì nhiệt?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Vì sự nở vì nhiệt của chất khí lớn gấp nhiều lần so với chất lỏng.
Bài 29.9 trang 81
Hai quả bóng bàn đều bị bẹp (trong đó một quả bị nứt và một quả không bị nứt), được thả vào một cốc nước nóng thì quả bóng bàn không bị nứt phồng lên như cũ, còn quả bóng bàn bị nứt thì lại không phồng lên. Hãy giải thích hiện tượng này.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Một trong hai quả bóng chỉ bị bẹp, không bị nứt, khi được thả vào nước nóng thì không khí trong quả bóng nóng lên và nở ra đẩy quả bóng phồng lên như cũ.
- Quả bóng còn lại vừa bị bẹp, vừa bị nứt, khi được thả vào nước nóng thì không khí trong quả bóng nóng lên và nở ra nhưng do quả bóng bị nứt nên không khí có thể theo vết nứt ra ngoài. Do đó quả bóng không thể phồng lên như cũ.
Bài 29.10 trang 81
Tại sao khi rót nước ra khỏi phích (bình thủy) nếu đậy nút lại ngay thì nút hay bị bật ra? Làm cách nào để tránh hiện tượng trên?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Sau khi rót nước trong phích ra mà đậy nút lại ngay thì có một lượng không khí dồn vào phích. Lượng không khí này bị nước nóng trong phích làm cho nóng lên, nở ra và đẩy nút bật lên.
Để tránh hiện tượng trên, ta nên để nút mở một lát cho lượng không khí đã bị dồn vào phích nở ra và thoát ra ngoài rồi mới đậy nút.
Bài 29.11 trang 81
Tháp Eiffel là một công trình kiến trúc bằng thép được xây dựng tại công viên Champ de Mars, trên bờ sông Seine ở thủ đô Paris của nước Pháp. Tháp được xây dựng để làm biểu tượng cho Triển lãm thế giới tổ chức vào năm 1889 nhân dịp kỉ niệm 100 năm Cách mạng Pháp.
Chiều cao của tháp hiện nay là 330 m, khối lượng của tháp là 109 859 kg, gồm 18 038 tấm thép được hàn nối chặt chẽ với nhau. Do được làm bằng thép nên chiều cao của tháp thay đổi rõ ràng theo nhiệt độ. Trong ngày nắng nóng kỉ lục vào năm 1976 độ tăng chiều cao của tháp lên tới 18 cm. Ngược lại, do có cấu trúc rất thoáng và chắc chắn nên chiều cao của tháp rất ít bị ảnh hưởng bởi gió.
Vào những ngày mùa hè nắng nóng, bầu trời quang đãng, các thiết bị ghi tự động gắn trên tháp cho thấy đỉnh tháp chuyển động theo một cung tròn có bán kính khoảng 15 cm.
a) Sự thay đổi chiều cao của tháp Eiffel là do:
A. Gió thổi vào tháp.
B. Sự rung động của nền đất xây dựng tháp.
C. Sự nở vì nhiệt của chất rắn.
D. Số người lên tháp tham quan quá lớn.
b) Đánh giá các câu giải thích sau đây về nguyên nhân làm đỉnh tháp Eiffel di chuyển theo một cung tròn được nêu trong phần đọc hiểu.
Nội dung
Đánh giá
Đúng
Sai
a) Do sự dao động của đỉnh tháp dưới tác dụng của gió.
b) Do chỉ có một mặt của tháp nhận được ánh nắng mặt trời, các mặt còn lại không nhận được ánh nắng mặt trời nên tháp bị cong lên giống như băng kép khi bị hơ nóng một mặt.
c) Do khi Mặt Trời mọc thì tháp nóng lên, khi Mặt Trời lặn thì tháp nguội đi.
d) Do tác động của khách tham quan.
c) Biết trong ngày nắng nóng kỉ lục năm 1976, độ tăng chiều cao của tháo Eiffel lên tới 18 cm. Hãy tìm cách dựa vào số liệu trên để xác định gần đúng độ tăng nhiệt độ của thành phố Paris trong ngày nói trên. Giải thích tại sao kết quả tìm được chỉ là gần đúng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Lời giải:
a) Đáp án đúng là C.
b) a và d: Sai;
b: Đúng;
c: Không hoàn toàn sai.
c) Tìm trong SGK Vật lí hoặc trên internet ý nghĩa và độ lớn của hệ số nở dài của sắt, từ đó tìm được cách tính ▲t°. Độ lớn tính được vào khoảng 30 °C.
Cách tính không cho kết quả đúng vì hệ số nở dài của một chất là độ nở dài tỉ đối của một thanh dài hình trụ làm bằng chất đó, không phải là độ nở dài tỉ đối của một kết cấu hình tháp rỗng như tháp Eiffel. Do đó, chỉ có thể nói là độ chênh lệch nhiệt độ trong ngày đó vào khoảng 20 °C đến 30 °C thôi.
