Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 6 | Chân trời sáng tạo
Bài 44.1 trang 127
Ta nhìn thấy các hình dạng khác nhau của Mặt Trăng vì
A. Mặt Trăng thay đổi hình dạng liên tục.
B. Mặt Trăng thay đổi độ sáng liên tục.
C. Ở mặt đất, ta thấy các phần khác nhau của Mặt Trăng được chiếu sáng bởi Mặt Trời.
D. Trái Đất tự quay quanh trục của nó liên tục.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Vào các đêm khác nhau, ta nhìn thấy Mặt Trăng có hình dạng khác nhau. Đó là do vị trí của Mặt trăng trong quỹ đạo xoay quanh Trái đất mỗi ngày đều khác nhau. nhau. Mặt trăng quay một vòng quanh Trái đất với chu kỳ quỹ đạo 27,32 ngày. Trong một chu kỳ này, Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng từ các góc khác nhau và ở mặt đất, ta thấy các phần khác nhau của Mặt Trăng được chiếu sáng bởi Mặt Trời.
- Chọn đáp án C.
Bài 44.2 trang 127
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ “…” trong câu sau:
Mặt Trăng là ...(1)... tự nhiên của Trái Đất. Mặt Trăng không tự ...(2)... ánh sáng. Ánh sáng giúp người ở Trái Đất nhìn thấy Mặt Trăng là do Mặt Trăng ...(3)... ánh sáng Mặt Trời.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
(1) vệ tinh
(2) phát ra
(3) phản xạ
Bài 44.3 trang 127
Chọn từ thích hợp trong các từ: Mặt Trăng, Trái Đất, Mặt Trời điền vào chỗ "..." trong câu sau:
Hình dạng nhìn thấy của ...(1)... là phần bề mặt của ...(2)... hướng về ...(3)... được ...(4)... chiếu sáng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
(1) Mặt Trăng.
(2) Mặt Trăng.
(3) Trái Đất.
(4) Mặt Trời.
Bài 44.4 trang 127
Trong hình bên, hãy vẽ hình để chỉ ra phần bề mặt của Mặt Trăng có thể nhìn thấy từ Trái Đất. Khi đó ta thấy hình dạng Mặt Trăng là gì?
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Khi đó ta thấy hình dạng Mặt Trăng là Trăng khuyết.
Bài 44.5 trang 127
Điền số thể hiện hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng trong hình bên tương ứng tên hình dạng vào bảng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Bài 44.6 trang 128
Sắp xếp các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng ở hình bên dưới theo thứ tự trong tháng âm lịch, bắt đầu từ pha không trăng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 6 | Cánh diều
Bài 34.1 trang 83
Các hình dạng nhìn thấy khác nhau của Mặt Trăng được thay đổi lần lượt từ ngày nay sang ngày khác. Từ ngày không trăng này đến ngày không trăng kế tiếp được gọi là Tuần trăng. Em hãy cho biết thời gian gần đúng của Tuần trăng?
A. 1 năm
B. 7 ngày
C. 29 ngày
D. 1 ngày
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Từ ngày không trăng này đến ngày không trăng kế tiếp được gọi là Tuần trăng. Thời gian gần đúng của Tuần trăng là 29 ngày.
- Chọn đáp án C.
Bài 34.2 trang 83
Em hãy ghép một ô chữ ở cột A với một ô chữ ở cột B để được các nhận định đúng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
1 – C
Mặt Trăng không phát sáng như Mặt Trời.
2 – D
Mặt Trời có kích thước lớn hơn kích thước của Mặt Trăng rất nhiều.
3 – B
Trên Trái Đất ta chỉ nhìn thấy một nửa cố định của Mặt Trăng.
4 – A
Tuần trăng gần bằng 29 ngày
Bài 34.3 trang 84
Hình 34.1 là hình vẽ minh họa Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất. Em hãy cho biết đâu là Mặt Trăng và Trái Đất.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Bài 34.4 trang 84
Em hãy cho biết thứ tự các hình dạng nhìn thấy sau đây của Mặt Trăng theo chiều giảm dần của phần diện tích Mặt Trăng: Trăng khuyết, Trăng lưỡi liềm, Trăng bán nguyệt, Trăng tròn.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Một nửa Mặt Trăng luôn được Mặt Trời chiếu sáng do Mặt Trăng có dạng hình cầu và phần được chiếu sáng đó phản chiếu xuống bề mặt Trái Đất. Nên ở những vị trí khác nhau (hay các ngày khác nhau) trên Trái Đất ta sẽ quan sát được các hình dạng Mặt Trăng khác nhau.
- Thứ tự các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng theo chiều giảm dần của phần diện tích Mặt Trăng:
Trăng tròn ⟹ Trăng khuyết ⟹ Trăng bán nguyệt ⟹ Trăng lưỡi liềm.
Bài 34.5 trang 84
Giả sử vào ngày Trăng Tròn, ta thấy Mặt Trăng ở vị trí như trong hình 34.2. Theo em, đó là vào khoảng buổi tối hay gần sáng?
Em hãy đề xuất cách xác định gần đúng khoảng thời gian từ khi Mặt Trăng mọc đến lúc nó ở vị trí nhìn thấy như hình vẽ.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Vào ngày Trăng Tròn em sẽ thấy Mặt Trăng mọc vào lúc 6 giờ chiều và lặn lúc 6 giờ sáng hôm sau ⟹ thời gian nhìn thấy Trăng là 12 giờ và nó di chuyển được một góc 180°.
Trong hình vẽ, ta thấy Mặt Trăng nhô khỏi mặt đất ở hướng đông vào buổi tối một góc khoảng 45°. Thời gian để Mặt Trăng nhô được một góc khoảng 45° là:
\[\frac{{45}}{{180}} \times 12 = 3(h)\]Vậy thời điểm quan sát của người trong hình vẽ kể từ lúc Mặt Trăng mọc là
6 giờ + 3 giờ = 9 giờ tối
Bài 34.6 trang 84
Vào năm 1969, tàu vũ trụ Apollo 11 lần đầu tiên đã đưa được con người lên thám hiểm Mặt Trăng. Đó là chuyến du hành không gian rất nguy hiểm, tuy nhiên nhà du hành đã quay về Trái Đất an toàn. Em hãy tìm hiểu và cho biết tại sao nhà du hành lại bắt buộc mang theo bình oxygen trong quá trình thám hiểm Mặt Trăng.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Do khối lượng nhỏ và lực hấp dẫn kém nên Mặt Trăng không thể duy trì được một bầu khí quyển, thậm chí cả khi bầu khí quyển đó rất loãng.Như vậy là trên Mặt Trăng không có không khí như ở Trái Đất nên các nhà du hành bắt buộc mang theo bình oxygen trong quá trình thám hiểm Mặt Trăng để thở.
Bài 34.7 trang 84
Bạn Minh đã làm thí nghiệm như sau để đo đường kính của Mặt Trăng: Bạn chuẩn bị một tấm bìa đường kính 2 cm, đặt tấm bìa trước mặt sao cho tấm bìa hình tròn vừa phủ kín Mặt Trăng (hình 34.3). Đo khoảng cách từ vị trí đặt mắt đến tấm bìa, bạn Minh thu được khoảng cách là 220 cm. Em hãy giúp bạn Minh xác định đường kính của Mặt Trăng. Biết rằng khoảng cách trung bình từ Mặt Trăng đến Trái Đất là 384 400km. Coi tỉ số giữa đường kính tấm bìa và đường kính Mặt Trăng bằng tỉ số giữa khoảng cách đặt mắt đến tấm bìa và khoảng cách từ Mặt Trăng đến Trái Đất.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Gọi d là đường kính của tấm bìa, d = 2 cm
Gọi D (km) là đường kính của Mặt Trăng
Gọi a là khoảng cách từ mắt đến tấm bìa, a = 220 cm
Gọi b là khoảng cách từ Mặt Trăng đến Trái Đất, b = 384 400 km
Theo đề bài ta có:
\[\frac{d}{D} = \frac{a}{b} \Rightarrow \frac{{d \times b}}{a} = \frac{{2 \times 384400}}{{220}} \approx 3495(km)\]Vậy đường kính của Mặt Trăng khoảng 3 495 km.
Sách bài tập Khoa học Tự nhiên 6 | Kết nối tri thức với cuộc sống
Bài 53.1 trang 83
Ban đêm nhìn thấy Mặt Trăng vì:
A. Mặt Trăng phát ra ánh sáng.
B. Mặt Trăng phản chiếu ánh sáng Mặt Trời.
C. Mặt Trăng là một ngôi sao.
D. Mặt Trăng là vệ tinh của Trái Đất.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
- Ban đêm nhìn thấy Mặt Trăng vì Mặt Trăng phản chiếu ánh sáng Mặt Trời.
- Chọn đáp án B.
Bài 53.2 trang 83
Hãy khoanh vào từ “Đúng” hoặc “Sai” để đánh giá các câu dưới đây.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
STT |
Phát biểu |
Đánh giá |
|
1 |
Mặt Trăng là một ngôi sao như các ngôi sao khác. |
Đúng |
|
2 |
Chỉ có một nửa Mặt Trăng luôn luôn được Mặt Trời chiếu sáng |
Đúng |
|
3 |
Mặt Trăng luôn ở gần Mặt Trời hơn Trái Đất |
Đúng |
|
4 |
Hình dạng Mặt Trăng mà ta nhìn thấy thay đổi trong các ngày của tháng vì ta nhìn nó ở các góc nhìn khác nhau. |
Sai |
|
Giải thích:
- Mặt Trăng là một vật thể không tự phát sáng => Mặt Trăng không phải là ngôi sao.
- Mặt Trăng hình cầu và nó chuyển động quanh Trái Đất nên cả hai nửa của mặt trăng đều trải qua hai tuần có ánh sáng mặt trời sau đó là hai tuần chìm trong đêm tối => không phải chỉ có một nửa Mặt Trăng luôn luôn được Mặt Trời chiếu sáng.
- Mặt Trăng là vệ tinh tự nhiên của Trái Đất nên khi nó chuyển động quanh Trái Đất sẽ có lúc nó gần Mặt Trời và có lúc xa Mặt Trời hơn Trái Đất => không phải Mặt Trăng luôn ở gần Mặt Trời hơn Trái Đất.
- Mặt Trăng có các hình dạng khác nhau khi vị trí hình học tương đối của Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thay đổi.
+ Trăng tròn hiện lên khi Mặt Trời và Mặt Trăng ở hai phía đối diện của Trái Đất.
+ Trăng mới (non) hiện lên khi chúng cùng ở một phía so với Trái Đất.
=> Do đó, hình dạng Mặt Trăng mà ta nhìn thấy thay đổi trong các ngày của tháng vì ta nhìn nó ở các góc nhìn khác nhau.
Bài 53.3 trang 83
Vẽ sơ đồ mô tả vị trí Trái Đất, Mặt Trăng, Mặt Trời khi ta nhìn thấy Trăng tròn.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Sơ đồ mô tả vị trí Trái Đất, Mặt Trăng, Mặt Trời khi ta nhìn thấy Trăng tròn.
Bài 53.4 trang 83
Hãy vẽ hình dạng Mặt Trăng mà ta nhìn thấy vào khoảng các ngày mồng 4 – 5, mồng 7 – 8 và các ngày 18 – 19 của tháng Âm lịch.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
+ Hình ảnh số 2: ứng với các ngày mồng 4 – 5 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 3: ứng với các ngày mồng 7 – 8 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 6: ứng với các ngày 18 - 19 của tháng Âm lịch.
Bài 53.5 trang 83
Vì sao chỉ có một phía Mặt Trăng luôn luôn hướng về Trái Đất? Vẽ sơ đồ minh họa.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
Chỉ có một phía Mặt Trăng luôn luôn hướng về Trái Đất, vì:
- Mặt Trăng quay quanh trục của nó,
- Mật Trăng quay quanh Trái Đất.
Nên khi Mặt Trăng quay quanh trục của nó được một vòng thì đồng thời cũng quay quanh Trái Đất được đúng một vòng. Do đó, luôn luôn chỉ có một phía của Mặt Trăng hướng về Trái Đất cho ta quan sát được.
Bài 53.6 trang 84
Hình dưới đây ghi lại hình dạng Mặt Trăng quan sát được trong các ngày của tháng Âm lịch. Hãy xác định các ảnh 1, 2, 3, 5, 7, 8 ứng với khoảng ngày nào của tháng Âm lịch.
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
🌟 Lời giải chi tiết 🌟
+ Hình ảnh số 1: ứng với các ngày 30 – mồng 1 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 2: ứng với các ngày mồng 3 – 4 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 3: ứng với các ngày mồng 7 – 8 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 5: ứng với các ngày mồng 15 – 16 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 7: ứng với các ngày mồng 23 – 24 của tháng Âm lịch.
+ Hình ảnh số 8: ứng với các ngày mồng 27 – 28 của tháng Âm lịch.
