TÌM HIỂU BÀI
TÌM HIỂU BÀI
* Câu hỏi mở đầu
Câu 1. Tùy thuộc vào đối tượng nghiên cứu mà khoa học tự nhiên được chia thành một số lĩnh vực khác nhau. Em đã biết những lĩnh vực khoa học tự nhiên nào?
Hướng dẫn trả lời
Những lĩnh vực khoa học tự nhiên:
- Vật lí học.
- Hóa học.
- Sinh học.
- Khoa học Trái Đất.
- Thiên văn học.
1. Lĩnh vực chủ yếu của khoa học tự nhiên:
Câu 2. Em hãy dự đoán các thí nghiệm 1, 2, 3, 4 thuộc lĩnh vực khoa học nào?
Thí nghiệm 1: Cầm một tờ giấy giơ lên cao và buông tay. Quan sát tờ giấy rơi.
Thí nghiệm 2: Sục khí carbon dioxide vào cốc chứa nước vôi trong. Quan sát hiện tượng xảy ra.
Thí nghiệm 3: Quan sát quá trình nảy mầm của hạt đậu.
Thí nghiệm 4: Một học sinh chiếu đèn pin vào quả địa cầu, một học sinh khác cho quả địa cầu quay. Mô tả hiện tượng ngày và đêm qua việc quan sát vùng được chiếu sáng trên quả địa cầu.
Hướng dẫn trả lời
- Thí nghiệm 1: Vật lí học.
- Thí nghiệm 2: Hóa học.
- Thí nghiệm 3: Sinh học.
- Thí nghiệm 4: Khoa học Trái đất.
Câu 3. Các ứng dụng trong hình 2.3 đến 2.8 liên quan đến những lĩnh vực nào của khoa học tự nhiên?
Hướng dẫn trả lời
Hình 2.3 Mô hình trồng cây thủy canh trong nhà: liên quan đến Sinh học.
Hình 2.4 Bản tin dự báo thời tiết Đài truyền hình Việt Nam: liên quan đến Khoa học Trái đất.
Hình 2.5 Mô hình chăn nuôi bò sữa tiên tiến: liên quan đến Sinh học.
Hình 2.6 Nông dân sử lí đất chua bằng vôi bột: liên quan đến Hóa học.
Hình 2.7 Sử dụng pin năng lượng Mặt trời: liên quan đến Vật lí.
Hình 2.8 Sử dụng kính thiên văn quan sát bầu trời: liên quan đến Thiên văn học.
Câu 4. Quan sát hình 2.9 đến 2.12, em hãy cho biết các vật trong hình có đặc điểm gì khác nhau (sự trao đổi chất, khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản).
Hướng dẫn trả lời
Con gà, cây cà chua có sự trao đổi chất với môi trường, có sự sinh trưởng, lớn lên và có khả năng sinh sản ra thế hệ sau.
Đá sỏi và máy tính không có khả năng đó.
Câu 5. Vật nào là vật sống, vật không sống trong hình 2.9 đến 2.12?
Hướng dẫn trả lời
Con gà, cây cà chua là vật sống. Đá sỏi và máy tính là vật không sống.
2. Vật sống và vật không sống:
Câu 6. Một chú robot có thể cười, nói và hành động như một con người. Vậy robot là vật sống hay vật không sống?
Hướng dẫn trả lời
Robot là vật không sống vì nó không có khả năng sinh trưởng, lớn lên hay sinh sản ra thế hệ sau.
TÓM TẮT LÝ THUYẾT
TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Lĩnh vực chủ yếu của khoa học tự nhiên
- Vật lí học nghiên cứu về vật chất, quy luật vận động, lực, năng lượng và sự biến đổi năng lượng.
- Hóa học nghiên cứu về chất và sự biến đổi của chúng.
- Sinh học hay sinh vật học nghiên cứu về các vật sống, mối quan hệ của chúng với nhau và với môi trường.
- Khoa học Trái đất nghiên cứu về Trái đất và bầu khí quyển của nó.
- Thiên văn học nghiên cứu về quy luật vận động và biến đổi của các vật thể trên bầu trời.
2. Vật sống và vật không sống
- Vật sống có các dấu hiệu sống:
+ Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng: Sinh vật lấy thức ăn, chất dinh dưỡng, nước từ môi trường để tích lũy và chuyển hóa năng lượng nuôi sống cơ thể, đồng thời thải chất thải ra môi trường.
+ Sinh trưởng, phát triển: Sinh vật lớn lên, tăng trưởng về kích thước và hình thành các bộ phận mới.
+ Vận động: Sinh vật di chuyển (động vật),trao đổi chất giữa cơ thể sống với môi trường… để sinh trưởng và phát triển.
+ Cảm ứng: Sinh vật phản ứng lại tác động của môi trường.
+ Sinh sản: Sinh vật sinh sản để duy trì nòi giống.
- Vật không sống không có các dấu hiệu sống.
BÀI TẬP
BÀI TẬP
Câu 1. Em hãy kể tên một số hoạt động trong thực tế liên quan chủ yếu đến lĩnh vực khoa học tự nhiên:
a) Vật lí học.
b) Hóa học.
c) Sinh học.
d) Khoa học Trái Đất.
e) Thiên văn học.
Hướng dẫn trả lời
a) Vật lí học: di chuyển bằng các phương tiện giao thông.
b) Hóa học: điều chế, sản xuất các chất.
c) Sinh học: trồng cây trong nhà kính.
d) Khoa học Trái đất: dự báo thời tiết.
e) Thiên văn học: du hành vũ trụ.
Câu 2. Vật nào sau đây gọi là vật không sống?
A. Con ong.
B. Vi khuẩn.
C. Than củi.
D. Cây cam.
Hướng dẫn trả lời
Than củi là vật không sống; A, B, D đều là vật sống.
Chọn C.
Câu 3. Em có thể phân biệt khoa học về vật chất(vật lí, hóa học,...) và khoa học về sự sống (sinh học) dựa vào sự khác biệt nào?
Hướng dẫn trả lời
Dựa vào sự khác biệt giữa vật sống và vật không sống.
Khoa học về vật chất nghiên cứu vật không sống, khoa học về sự sống nghiên cứu về vật sống (sinh vật).
